Kiedy przeczytałeś tytuł i zobaczyłeś frazę “odsetki za samo posiadanie” pomyślałes sobie pewnie “kolejny krypto scam”! Nic z tych rzeczy. Jeśli przeczytasz ten artykuł, to przekonasz się, że wszystko jest legitne i ma swoje ekonomiczne uzasadnienie. To jest po prostu nowy paradygmat pieniądza. W tradycyjnym modelu korzyści czerpie emitent pieniądza (państwo), kosztem jego posiadaczy (nas). Nowa wersja stablecoine DAI odwraca to równanie. Ale po kolei. Zacznijmy od tego czym jest stablecoin i do czego jest nam potrzebny?

Czym jest stablecoin?

Pamiętasz wzrost ceny Bitcoina o 40 procent w kilkanaście godzin w połowie października? A teraz wyobraź sobie, że tego dnia rano dokonałeś zakupu czegoś za Bitcoina. Twój koszt nabycia tego dobra zmieniłby się niemal o połowę, w zależności od tego czy dokonałeś transakcji rano czy wieczorem. Nikt nie chce ponosić tak dużego ryzyka kursowego przy dokonywaniu codziennych transakcji. Dlatego oprócz cechujących się dużą zmiennością cen kryptowalut na blockchainie mamy coś jeszcze. Mamy tokeny, których wartość jest na stałe powiązana z tradycyjnymi walutami. Najczęściej z dolarem. Dzięki czemu cały czas korzystamy z blockchaina, a uwalniamy się od wysokiego ryzyka kursowego kryptowalut. Tokeny te nazywane są stablecoins.

Dwa rodzaj stablecoins

Możemy wyróżnić dwa rodzaj stablecoinów. Różnią się one dwoma głównymi czynnikami:

• kto nimi zarządza
• w jaki sposób przeprowadzane jest powiązanie kursu z aktywem wzorcowym. W naszym przypadku będzie to dolar amerykański.

Czynniki te są ze sobą ściśle powiązane.

Z jednej strony możemy mieć powiązanie kursowe spowodowane wymienialnością naszego coina 1 do 1 do rzeczywistego dolara. W tym przypadku potrzebujemy mieć jakąś firmę, organizację, która emituje token oraz zapewni jego wymienialność do dolara. W dowolnym momencie możesz zgłosić się do tej firmy i zażądać wymiany swoich tokenów na dolary. Większość ze stablecoinów zrealizowanych jest w tym modelu. Najbardziej znanym przedstawicielem tego nurtu jest Tether (USDT).

Drugi model opiera się na tworzeniu stablecoina w oparciu o zastaw w innych kryptowalutach. Ponieważ, tak jak wspomnieliśmy na początku, krypto cechują duże wahania kursowe taki zastaw musi być realizowany ze sporym zapasem. Takie rozwiązanie może być całkowicie zdecentralizowane i transparentne. Przykładem właśnie tego rodzaju stable coina jest omawiany w tym artykule DAI.

Co jest nie tak z Tetherem oraz innymi scentralizowanymi stablecoinami

Scentralizowane stablecoiny mają jedną główną wadę. Są scentralizowane. A to znaczy, że mamy do czynienia z organizacją, która odpowiada za przebieg emisji coina.  Emisja ta nie jest transparentna i musimy takiej organizacji wierzyć na słowo, że posiada w swoich zasobach tyle dolarów, ile wyemitowała odpowiadającym im tokenów stablecoina.

Koronnym przykładem takiej niejasności jest właśnie Tether. Jest to najpopularniejszy stablecoin dla dolara. Na wielu giełdach tworzy on główne pary z popularnymi walutami, zwłaszcza Bitcoinem. Dlatego od lat pojawiają się wątpliwość, czy Tether ma rzeczywiste pokrycie w zgromadzonych dolarach? Część obserwatorów rynku stawia więc tezę, że nowe emisje USDT były tworzone bez realnego pokrycia w dolarze ¹ 1. Zobacz wybrane anglojęzyczne artykuły na temat wątpliwość pokrycia Tethera: Prawnik Tetheru przyznaje, że na chwilę obecną ma on 74% pokrycia (30 kwietnia 2019), Prokurator Generalny Nowego Yorku domniewa, że Bitfinex pokrył swoje 850 mln strat z środków zgromadzonych z Tetheru, Tether zapewnia, że wszystko ma całkowite pokrycie 7 listopada 2019. × . Zakładając sytuację, że tylko 10% coinów było tworzone bez pokrycia, to za te 10% emitent mógł za darmo kupować Bitcoina. Obecnie mamy na rynku ponad 4 miliardy dolarów w Tetherze. Więc te nasze hipotetyczne 10 procent, to ponad 400 milionów dolarów.

Tak więc nie możemy mieć pewności, że wszystkie nowe coiny są tworzoną w wyniku nowego pokrycia w dolarach. To nie tylko pozwala twórcy coina na darmowe zakupy krypto i manipulacje ceną. Ale także stwarza ryzyko, że nie będziemy w stanie wrócić z USDT do dolara, bądź odbędzie się to po zaniżonej wartości.

Jak działa zdecentralizowany stablecoin DAI

Teraz omówimy sobie to, w jaki sposób działa stablecoin DAI. Najpierw opowiemy sobie o tym, jak to wygląda z perspektywy zwykłego posiadacza coina DAI. Następnie skupimy się na tym, w jaki sposób są tworzone nowe coiny (perspektywa emitenta). Potem opowiemy sobie o zdecentralizowanym mechanizmie, który odpowiada za to, że DAI trzyma cenę zbliżoną do dolara.

Perspektywa posiadacza / użytkownika – odsetki za posiadanie

Jeśli chodzi o sposób w jaki używamy zdecentralizowanych stablecoinów, to tutaj kwestia wygląda tak samo jak w przypadku coinów zcentralizowanych, takich jak Tether czy USDC. 

Po pierwsze DAI służy do utrzymania stabilnej wartości wobec dolara amerykańskiego. Tak jak w przypadku innych stablecoinów występują chwilowe drobne odchylenia od ceny o centa czy o dwa. Jednakże całościowo DAI znakomicie spełnia tę rolę.

Ułatwia nam to kilka aspektów:

• handel krypto – możemy handlować kryptowalutami, względem DAI. Dzięki czemu nie musimy przechodzić złożonego procesu przechodzenia do walut FIAT. Co więcej, możemy nasz handel w całości, bezpiecznie prowadzić na blockchanie. Na przykład korzystając z najprostszej giełdy świata Uniswap. 
• Możemy wykorzystać blockchain jako nasz bank. W którym trzymamy nasze oszczędności bądź środki na bieżące wydatki. Bez ponoszenia dużego ryzyka kursowego związanego z kryptowalutami. Szczególnie pomocna w tej roli będzie dla nas karta płatnicza VISA Monolith.
• Jest podstawą do rozwoju całego segmentu zdecentralizowanych finansów.

Odsetki za samo posiadanie

Oprócz tego, że DAI jest zdecentralizowany i możemy mieć pewno jego pokrycia wartości, wraz z pojawieniem się jego nowej wersji Multi-Collateral Dai po raz pierwszy pojawił się wbudowany w sam pieniądz system odsetkowy. To wszystko dzięki wykorzystaniu blockchaina i smart contractów. Od teraz Twoje pieniądze pracują na Ciebie siedząc cały czas w Twoim portfelu.

Ważne jest tutaj określenie w Twoim portfelu. DAI nie wymaga umieszczenia środków w specjalnym, utworzonym przez jego twórców portfelu. Co często robią piramidy finansowe, żeby w najlepszym możliwym momencie móc przywłaszczyć sobie środki. Naliczanie odsetek odbywa się poprzez umieszczenie ich w smart contracie. Można tego dokonać z poziomu wielu portfeli. Gdzie sprowadzi się to do wciśnięcia guzika: “Zacznij / przestań odbierać odsetki”. Przez okres naliczania odsetek nie możesz przesyłać tokenów, z których otrzymujesz odsetki. Dzięki temu system ma pewność, że odsetki od tej samej kwoty są naliczane tylko raz. Oczywiście naliczanie odsetek możemy przerwać w dowolnym momencie, a środki wraz z odsetkami wrócą do naszej dyspozycji na portfelu.

Okej, ale skąd się biorą pieniądze na wypłacanie mi tych odsetek?

Bardzo dobre pytanie. Ich źródłem jest opłata zwana jako Stability Fee, która uiszczają osoby tworzące nowe monety DAI. Pamiętamy, że jest to zdecentralizowany system. Każdy więc może stworzyć nowe monety umieszczając odpowiedni zastaw. Więcej na temat tego jak to się odbywa i jaka jest motywacja do tworzenia nowych monet DAI dowiesz się z kolejnej sekcji Perspektywa emitenta / inwestora.

Okej, a ile wynoszą te odsetki?

Odsetki są zmienne. Ich wartość jest aktualizowane co tydzień w wyniku głosowanie społeczności MakerDAO. Jest to zdecentralizowana organizacja, która odpowiada za zarządzanie projektem. Jej członkiem może być każdy, kto posiada tokeny Maker. Wysokość naliczanych odsetek jest jednym z mechanizmów wykorzystywanym do utrzymywania stabilnej wobec dolara ceny DAI. Więcej na ten temat przeczytasz w sekcji Jak działa mechanizm stabilizacji ceny.

Początkowo odsetki te wynosiły 2 procent rocznie. Potem oscylowały nawet w granicach 8 procent. Obecnie od kilku miesięcy wynosza 0%, co ma związek z tym, że DAI zazwyczaj jest o centa, dwa droższy od dolara. Zerowe odsetki mają zmniejszyć podaż i pomóc w doprowadzeniu ceny do równowagi.

Jeśli chciałbyś na posiadaniu dolara w postaci DAI zarabiać więcej, to tak jak wspomniałem jest on podstawą całego zdecentralizowanego systemu finansowego. Jedną z możliwości jest założenie lokaty w oparciu o protokół Compound Finance.

Perspektywa emitenta / inwestora

Ponieważ DAI to zdecentralizowany system, to każdy z nas może stać się emitentem tego stablecoina. Protokół określa maksymalną ilość monet, jaka może znajdować się w obiegu. Liczba ta jest aktualizowana w cotygodniowych głosowaniach przez posiadaczy tokenu MakerDAO. Jest to token odpowiedzialny za zarządzanie całym systemem. Dowiesz się o nim więcej z ostatniej sekcji artykułu.

Jeśli aktualna liczba monet jest mniejsza od dozwolonego poziomu, to możemy wyemitować nowe monety. Aby to zrobić musimy w odpowiednim smart contracie umieścić stosowny zastaw w postaci kryptowalut. Początkowo jedyną kryptowalutą jaką można było zastawiać był Ether. Jednak wraz z aktualizacją systemu do tzw. Multi Collateral DAI pojawia się możliwość zastawiania również innych kryptowalut. O tym, które kryptowaluty mogę zostać włączone pod zastaw decyduje społeczność posiadaczy tokenów MakerDAO wsparta przez zespoły zarządzania ryzykiem.

Każda z akceptowanych pod zastaw kryptowalut posiada współczynnik Collateralization Rate. Określa on, jaka musi być wartość zastawianej kryptowaluty względem tworzonych nowych coinów DAI. Musi być on większy niż 100%, po to aby na wypadek spadku ceny kryptowaluty z zastawu algorytm mógł dalej skutecznie stabilizować kurs DAI. Współczynnik ten może być aktualizowany przez społeczność MakerDAO. Najczęściej dla Etheru wynosi on 150% procent. Taką wartość przyjmiemy w naszych dalszych rozważaniach.

Tak więc aby stworzyć 100 coinów DAI (o wartości 100 USD), emitent musi zastawić Ether o wartości co najmniej 150 dolarów. Odbywa się to na specjalnym smart contrakcie. W pierwszej wersji DAI był on zwany CDP. Dla Multi Collateral DAI nazywa się on Vault. Tak więc w naszym Vaulcie znajduje się teraz Ether o wartości 150 dolarów. My w zamian za to dostaliśmy DAI o wartości 100 dolarów. 

W dowolnym momencie możemy teraz zwrócić do contractu DAI, aby otrzymać z powrotem nasz zastaw w postaci kryptowalut. Co jest ważne musimy zwrócić trochę więcej DAI, niż stworzyliśmy. System posiada parametr zwany Stability Fee (SF). Określa on właśnie o ile procent więcej DAI musi być zwrócone, aby odzyskać swój zastaw. Ta opłata jest źródłem odsetek wypłacanych posiadaczom DAI.

Tworząc nowe DAI musimy być świadomi ryzyka, że nasz zastaw może zostać upłynniony. Oznacza to, że nigdy go nie odzyskamy. Na zawsze zostaniemy z naszymi 100 DAI. A nasz warty początkowo 150 USD zastaw Etheru przepadnie. Może to mieć miejsce, gdy wartość zastawionej kryptowaluty znacząco spadnie i algorytm upłynni zastaw w celu utrzymania kursu DAI względem dolara. Więc na ten temat dowiesz się z sekcji o tym, jak działa stabilizacja kursu.

Czytając jak działa emisja, możemy sobie zadawać pytanie: po co to wszystko? Po co mam zastawiać swoje kryptowaluty i ryzykować ich utratę? Nawet jak wszystko pójdzie dobrze, to będziemy musieli oddać więcej DAI, niż stworzyliśmy, aby odzyskać zastaw. Po co? Gdzie tutaj nasz zysk.

Zysk dostrzeżemy, jeśli spojrzymy na tworzenie DAI, jak na kredyt. Zastawiamy nasze kryptowaluty i otrzymujemy kredyt w DAI. Czyli de facto w dolarze. Następnie stworzone DAI możemy wykorzystać do zakupu kryptowalut. Jeśli kurs kryptowalut wzrośnie, to sprzedajemy je. Otrzymujemy za to więcej DAI niż stworzyliśmy. Oddajemy je do Vault wraz ze Stability Fee. A zysk zatrzymujemy dla siebie. Jest to swojego rodzaju dźwignia na pozycje długie na kryptowalutach. Kiedy zakładamy, że rynek będzie rósł, możemy w ten sposób zwiększyć swoje zyski. 

Jak działa mechanizm stabilizacji ceny

O to, aby cena Dai była jak najbardziej zbliżona do dolara dba system algorytmów oparty o smart contracty. Jest on wspierany przez system zarządzający, w którym posiadacze tokenów Maker podejmują decyzje o poszczególnych parametrach systemu. Rolę tokenu Maker omówię szczegółowo w następnej sekcji artykułu.

Istnieją trzy sytuacje, które mogą zachwiać cenę DAI, na które to system musi reagować:

1. Spadek wartości krypto. Zastawione kryptowaluty mogę stać się mniej warte, niż stworzone na ich podstawie DAI. Na przykład stworzyliśmy 100 DAI z Ethereu o wartości 150 USD. Ale cena ETH gwałtownie spadła i wartość zastawu jest teraz niższa niż 100 USD.
2. Rynek handluje DAI w cenie większej niż dolar
3. Tynek handluje DAI w cenie mniejszej niż dolar

Spadek wartości krypto

Tak jak wcześniej wspomniałem, aby stworzyć nowe DAI trzeba zastawić krypto o wartości większej niż tworzone DAI. Ma to na celu umożliwić utrzymanie stabilnej ceny DAI, nawet gdy wartość zastawionej kryptowaluty spada. Aby cel ten został zrealizowany, system nie może dopuścić do sytuacji, gdy wartość zastawu będzie niższa niż wartość wyemitowanych coinów. 

Gdy pojawia się takie ryzyko system decyduje się na upłynnienie zastawu, aby uzyskać ilość DAI powstałą na jego podstawie. Moment, w którym ten mechanizm zostanie aktywowany określany jest przez parametr Liquidation Ratio. Jeśli na przykład jego wartość wynosi 150% to system zacznie upłynniać zastaw, gdy jego wartość będzie warto 150% bądź mniej wartości utworzonych z niego DAI.

Mechanizm ten składa się z dwóch kroków.

Pierwszy z nich to wykup zastawu przez system. W tym celu emituje on nowe tokeny Maker i sprzedaje je na rynku za DAI. Odzyskane DAI są wpłacane do Vault w celu jego zamknięcia. 

Drugi krok to sprzedaż pozyskanego zastawu przez system. Za uzyskane w wyniku tego DAI system w pierwszej kolejności skupuje z powrotem i usuwa tokeny Maker, które zostały stworzone w pierwszym kroku w celu zdobycia środków na wykup zastawu. Następnie jest pokrywane Liquidation Penalty, a to co zostanie trafia do właściciela zastawu, który został upłynniony. Tak więc twórca upłynnionego zastawu zostaje w takiej sytuacji z tokenami DAI utworzonymi na jego podstawie plus ewentualne okruszki z samego zastawu.

Rynek wycenia DAI drożej niż dolara

Jednym z mechanizmów pozwalającym na utrzymanie stabilnej wobec dolara ceny DAI jest manipulacja odsetkami dla posiadaczy DAI.  Wartość ta jest zwana Dai Saving Rate. Odbywa się to w cotygodniowych iteracjach. W przypadku ceny wyższej od dolara należy zniechęcić ludzi do posiadania DAI, nakłaniając ich do sprzedaży. Będzie to miało miejsce w przypadku zmniejszenia wartości tego parametru (posiadacze będą otrzymywać mniejsze odsetki z samego faktu posiadania DAI).

Działa też tutaj naturalny rynkowy mechanizm chęci osiągania zysku. Jeśli DAI jest stablecoinem wobec dolara, to każdej jego odchylenia powyżej ceny dolara jest okazją do realizacji zysków. Tym samym do zwiększenia sprzedaży i zbicia ceny z powrotem do poziomu dolara.

Rynek wycenia DAI taniej niż dolara

Te same mechanizmy, z przeciwnym zwrotem, będą miały zastosowanie, gdy wartość DAI jest poniżej dolara. Wtedy celem jest zachęcenie ludzi do zakupu, a więc zwiększenie atrakcyjności posiadania DAI. 

Będzie to miało miejsce, jeśli zostanie zwiększony parametr Dai Savings Rate, a tym samym zwiększeniem odsetek, jakie będą otrzymywać posiadacze DAI.

Dla rynku będzie to też naturalna okazja, do kupienia tanio (zakup dolara poniżej dolara) i sprzedania go później, gdy cena wróci do poziomu docelowego, bądź go nawet przekroczy.

Rola tokenu Maker

Token Maker służy do zarządzania całym ekosystem DAI. W tekście spotkaliśmy się z wieloma parametrami opisującymi działania systemu, m.in. Dai Savings Rate, Liquidation Ratio czy Collateralization Ratio.

Parametry te są ustalane w cyklicznych głosowaniach przez posiadaczy tokenów Maker. Co jest niezwykle ważne, to fakt, że system jest skonstruowany w ten sposób, aby posiadaczom tokenów Maker opłacało się dobrze zarządzać systemem. Z drugiej strony nie odpowiedzialne zarządzanie jest karane. 

Jak to wygląda w praktyce?

System używa tokenów Maker w swoich działaniach stabilizujących cenę. Jeśli system jest odpowiednio skonfigurowany, to w efekcie zmniejsza się podaż (supply) tokenu Maker (rola parametru Liquidation Penalty). Co korzystnie wpływa na jego cenę. Jeśli natomiast system działania nieefektywnie, to emisja nowych tokenów Maker jest dla niego deską ostatniego ratunku. W wyniku czego zwiększa się ilość dostępnych tokenów Maker, co negatywnie wpływa na ich cenę.

Podsumowanie

Niezmiernie mi miło że doczytałeś do końca. Było dla mnie prawdziwą przyjemnością przedstawić Ci przyszłość pieniądza i finansów. Nowoczesne rozwiązanie, które po raz pierwszy wynagradza, a nie karze posiadaczy pieniądza.

DAI to zdecentralizowany stablecoin wobec dolara amerykańskiego. Umożliwia on każdemu tworzenie nowych monet DAI wartych 1 dolara pod zastaw kryptowalut. Z drugiej strony automatycznie wynagradza on odsetkami posiadaczy DAI. Nad całością czuwa algorytm oparty o smart contracty, którym zarządza zdecentralizowana społeczność właścicieli tokenów Maker.

Jaka jest Twoja opinia na temat tego pieniądza? Masz jakieś pytania z nim związane? Napisze je proszę w komentarzu bądź wypełnij anonimową ankietę.

Poszerz swoją wiedzę o DeFi

Zdecentralizowane finanse to obecnie najsilniejszy trend w branży blockchain. To ten projektu napędzają ostatnie wzrosty na rynku kryptowalut. Chcesz się dowiedzieć więcej na ich temat? Poznać nowe opcje inwestowania i zarabiania? Zapisz się na darmowy kurs wprowadzający.

źródła:

• MakerDAO Whitepaper
• https://blockgeeks.com/guides/makerdao-stablecoin-blockgeeks-part-2/
• What’s MakerDAO and what’s going on with it? Explained with pictures

Źródło grafiki tytułowej: Picture of Money (Licencja CC BY 2.0)