Często spotykamy się z narracją, że Bitcoin to cyfrowe złoto. Ciężkie czasy zaczynającego się kryzysu i recesji gospodarczej zweryfikują tę tezę. A my się dzisiaj skupimy na tradycyjnym złocie. W nowej formie: tokenu na blockchainie.

Trzy zdania o złocie

Złoto jest specyficznym walorem. Ze względu na techniczny brak możliwości nagłego przyrostu podaży, jest ono uważane za najlepszy długoterminowy nośnik wartości. Wzrost wydobycia złota nie rośnie szybciej niż o kilka procent rocznie. Dlatego złoto bardzo dobrze utrzymuje wartość w dłuższej perspektywie. Mówi się też, że złoto stanowi bezpieczną przystań dla inwestorów. Zwłaszcza w trudnych okresach kryzysów gospodarczych. 

Pod koniec XIX i na początku XX wieku, podczas trwania tak zwanej pięknej epoki (fr. Belle époque) złoto było podstawą światowego systemu monetarnego. Ówczesne waluty narodowe miały pokrycie w złocie i były na nie wymieniane według stałego przelicznika. Z tego wynikał brak różnic kursowych pomiędzy poszczególnymi walutami. Doprowadzało to do stymulacji handlu międzynarodowego oraz rozwoju gospodarki. Kres temu położyła pierwsza wojna światowa. Pomimo tego, że złoto nie jest obecnie bezpośrednio powiązane z systemem monetarnym, to banki narodowe i tak przechowują znaczące części swoich rezerw w tym szlachetnym kruszcu.

Cztery zdania o złocie na blockchainie

Jak możesz się domyślać, złoto jest również obecne na blockchanie.

W moich tekstach nieraz przewijał się temat stablecoinów. Czyli tokenów umieszczone na blockchainie, które zachowują stabilną wartość do walorów znajdujących się w tradycyjnym systemie finansowym. Zazwyczaj są to waluty fiducjarne, takie jak na przykład dolar. I to właśnie nim, ze szczególnym uwzględnieniem DAI, poświęcone było już kilka tekstów i nagrań na YouTube. Dzisiejszy artykuł jest natomiast poświęcony stablecoinom dla złota. Najpierw sobie spojrzymy na temat ogólnie. A następnie omówimy cztery projekty tworzące coina, którego cena jest powiązana ze złotem.

Niezależnie czy stablecoin dotyczy tradycyjnych walut, czy też złota, bądź też innych walorów z tradycyjnych rynków, zawsze mamy ten sam problem do rozwiązania. W jaki sposób zapewnimy stabilizację ceny. Możemy to zrobić na dwa sposoby:

• na sztywno – scentralizowana jednostka, firma bądź instytucja, zapewnia wymienność jeden do jeden emitowanego przez siebie tokenu do waloru źródłowego. Podstawowym problemem tutaj jest zaufanie do emitenta (czy emisja ma pełne pokrycie w kruszcu? czy w pewnym momencie nie zaprzestanie on wymiany?). Drugi problem, to możliwość ingerencji regulatora, co może skończyć się nawet zamknięciem systemu.
• na luźno – zdecentralizowane rozwiązanie, oparte o zastaw nadmiarowy w kryptowalutach, system motywacji ekonomicznych oraz algorytmów stabilizujących cenę opartych o smart contracty. Wady tego rozwiązania, to nadmiarowe zamrożenie kapitału oraz potrzeba odpowiedniej wielkości i głębokości rynku, aby systemy stabilizacyjne mogły zadziałać.

Wśród omówionych dzisiaj projektów trzy będą działać w scentralizowanym systemie sztywnego powiązania kursu do złota. Są to Digix Gold Token (DGX), PAX Gold (PAXG) oraz Tether Gold (XAUT). Czwarty  omawiany projekt to syntetyczne złoto sXAU. Jest on oparty o Synthetix Network, czyli protokół do tworzenia na blockchainie syntetycznych wersji instrumentów finansowych z tradycyjnych rynków.

Jest jeszcze jedna cecha wspólna dla stablecoinów złota, o której warto wspomnieć. Popularne stablecoiny dolara mają kapitalizację rzędu dziesiątek czy setek milionów dolarów. Najpopularniejszy z nich Tether, to wręcz miliardy dolarów.. Podobnie ich dzienne obroty, to również te rzędy wielkości. Niestety stablecoiny złota są dużo mniej popularne. Największą kapitalizację ma PAXG i wynosi ona zaledwie kilkanaście milionów dolarów. A ich dzienne obroty to zazwyczaj dziesiątki, setki tysięcy dolarów. A im mniejszy i płytszy jest dany rynek, ty łatwiej o jego manipulację i odchylenia cen. Dlatego cenom tokenów złota zdarza się odbiegać bardziej od ceny złota, niż tokenom dolara. 

Po co w ogóle mam kupować złoto na blockchainie?

Główny usecase dla stablecoinów dolara, to łatwość handlu z kryptowalutami. Możliwość szybkiego wyjścia z zyskiem z pozycji kryptowalutowej, bez powstawania obowiązku podatkowego. Po co natomiast miałbym korzystać z blockchainowego złota? Dlaczego nie miałbym kupić fizycznego złota bądź tradycyjnych instrumentów finansowych związanych z jego kursem (jak ETFy)?

Po pierwsze, łatwość nabycia. Szczególnie dla ludzi ze świata kryptowalut. Możesz to zrobić na giełdzie. W tym zdecentralizowanej giełdzie Uniswap –  bezpośrednio ze swojego portfela. Bez konieczności przechodzenia do tradycyjnych walut i systemu finansowego (obowiązek podatkowy). Bez potrzeby rejestracji, przechodzenia procesów weryfikacji  tożsamości (KYC) i pochodzenia środków (AML).

W zależności od wybranego projektu, inwestowanie w złoto na blockchainie może być tańsze niż w przypadku tradycyjnego systemu finansowego. Otwieranie, zamykanie oraz utrzymywanie pozycji u tradycyjnych brokerów zazwyczaj wiąże się z odpowiednimi opłatami i prowizjami.

Kolejny powód, ze mną silnie rezonujący, to kwestie ideologiczne. Złoto znajduje się na blockchanie, tylko mój portfel ma do niego dostęp. Mam nad nim kontrolę i większą wolność jego dysponowaniem. Aczkolwiek wolność ta jest ograniczona przez ryzyka związane z scentralizowanym emitentem i wypływem regulatora na niego.

Ostatnio powód, ale nie najmniej ważny. A myślę że w niedalekiej przyszłości może stać się on najważniejszy powodem, dlaczego ludzie będą wybierać złoto na blockchanie. Przybierając formę tokenu na blockchainie, złoto staje się programowalne. Co z kolei pozwala budować w oparciu o nie zdecentralizowane produkty finansowe. Nie mogę się doczekać momentu, gdy np. compound będzie umożliwiał otwieranie lokat i zaciąganie pożyczek w którymś ze złotych tokenów.

Digix Gold Token (DGX)

Pierwszy stablecoin złota, który wzbudził zainteresowanie i zdobył rozpoznawalność w kryptowalutowym świecie. Swoje początki ma w marcu 2016 roku, kiedy przeprowadzono ICO. Projekt natomiast wystartował w maju 2018 roku.

Jeden token odpowiada 1g złota.

Projekt jest zarejestrowany w Singapurze. I tam istnieje możliwość wymiany tokenów na fizyczne złoto. Pobierana jest przy tym opłata wynosząca 1 procent. Opłata ta nie ma miejsca przy wymianie tokenu na równowartość odpowiadającego złota w dolarach. Inne opłaty związane z DGX:

• 0,13% przy każdej transakcji przesyłu tokenu. 
• 0,6% rocznej opłaty utrzymaniowej. Mającej pokrywać koszty przechowywania fizycznego złota. Na chwilę obecną jest ona zawieszona.

Token ten można nabyć na zdecentralizowanej giełdzie Uniswap. Istnieje również możliwość płacenia nim za pomocą karty płatniczej VISA MONOLITH.

Mankamentem projektu jest niska kapitalizacja – zaledwie kilka milionów dolarów po prawie dwóch latach działania projektu. Pewne wątpliwości budzi także struktura zarządzająca oraz transparentność odnośnie przechowywanego złota.

PAX Gold (PAXG)

Jest to znacznie młodszy projekt niż DGX, bowiem swoją premierę miał na jesieni 2019 roku. Pomimo tego w tak krótkim czasie zdołał czterokrotnie pobić kapitalizację swojego starszego konkurenta. Na chwilę obecną wynosi około dwudziestu czterech milionów dolarów

Jeden token PAXG odpowiada jednej uncji złota. Jedna uncja to 31,1g. Tak więc jeden token PAXG odpowiada 31,1 tokenom DGX, które są przypisane do grama złota.

Za emisję tokenu odpowiada firma PAXOS, która ma w swoim portfolio również stablecoin dolara PAX. Jest także partnerem przy emisji stablecoina dolara dla giełdy Binance – Binance USD (BUSD).

Duża zaletą projektu jest transparentność. Jest to firma regulowana przez  New York Department of Financial Service. Jest to organ nadzoru nad organizacjami finansowymi dla stanu Nowy York. Stan skarbca podlega comiesięcznym audytom zewnętrznej firmy Withum i jego stan jest publikowany na stronach internetowych projektu. Ten aspekt zewnętrznych audytów, p rzeprowadzanych zgodnie z normami prawnymi szanowanej jurysdykcji prawnej stanu Nowy York, może stawiać PAXG wyżej w kontekście zaufania do emitenta, niż ma to miejsce w przypadku DGX.

Jeśli chodzi opłaty, to wygląda to następująco:

• brak opłaty za utrzymanie
• opłata 0,02 procent przy każdej transakcji
• opłata przy tworzenie tokenu ze złota bądź jego zamianie z powrotem na złoto – od 0,125% do 1%, jednak nie mniej niż 30 USD

Opłaty za tworzenie możemy uniknąć nabywając PAXG na rynku. Nie jest to token powszechnie dostępny na giełdach. Niby jest dostępny na Uniswap, ale jego płynność jest właściwie zerowa. Dwie giełdy, które mają jako taki wolumen, na których można nabyć PAXG to Triv Pro oraz Kraken.

Synth sXAU (sXAU)

Token ten odpowiada 1 uncji złota. Czyli jednemu tokenowi PAXG. Oraz 31,1 tokenów DGX.

Dla odmiany, nie jest to scentralizowany token emitowany na podstawie rzekomych rezerw złota zgromadzonych w skarbcu. Jest to próba wytworzenia syntetycznego złota na blockchainie. Ma ona miejsce na platformie Synthetix Network, która pracuje nad stworzeniem ogólnego rozwiązania do tworzenia syntetycznych instrumentów finansowych na blockchainainie. Syntetycznych, czyli sztucznych, nie opartych o naturalną wartość. Podobnie jak w przypadku DAI, również tutaj mamy do czynienia z nadmiarowym zastawem kryptowalutowym. Do jego realizacji jest używany natywny token sieci Synthetix Network Token (SNX).

Ponieważ jest on dużo mniej płynnym walorem niż Etherem, może podlegać silniejszym wahaniom cenowym, to obecny współczynnik zastawu wynosi aż 800 procent. Oznacza, że aby wytworzyć syntetyczne złoto o wartości 100 USD, trzeba na to poświęcić tokeny SNX o wartości co najmniej 800 USD.

Bardzo ciekawie wygląda sprawa, jeśli chodzi o kapitalizację, płynność rynków oraz stabilizację ceny.

Na chwilę pisania tego tekst istnieję trochę ponad 44 tokeny sXAU. Co odpowiada takiej samej ilości uncji złota i wartości około 70 000 USD. Bardzo mała kapitalizacja. Zazwyczaj oznacza to też małą płynność oraz duże odstępstwa ceny stablecoina od ceny waloru źródłowego. Ale w tym przypadku tak nie jest.

Ze względu na sposób działania systemu Synthetix Network każdy z emitowanych tam tokenów dysponuje płynnością i potencjalną kapitalizacją wszystkich rynków na nim powstałych. Jest to więc kapitalizacja kilkunastu milionów dolarów oraz dzienne wolumeny kilkuset tysięcy dolarów. Nie są to liczby imponujące, ale gwarantujące używalność tokenu. Łatwość jego nabycia i sprzedaży. Przy zachowaniu ceny rynkowej złota. Dzieje się to dzięki systemowi informacji cenowej giełdy Synthetix Exchange, który popiera cenę z tradycyjnych rynków złota. Więc mały rynek syntetycznego złota jest odporny na odchylenia i manipulację ceny.

Jeśli chciałbyś poznać więcej szczegółów stojących za działaniem sXAU oraz innych syntetycznych tokenów opartych o ten system, to odsyłam Cię do tekstu:

Korzystając z tokeny sXAU pamiętajmy, że jest on stworzony w młodym, eksperymentalnym systemie. Może z tym się wiązać ryzyko potencjalnych błędów w smart contractach bądź exit scamu twórców.

Tether Gold (XAUt)

Najmłodzszy gracz z omawianej przeze mnie czwórki złotych tokenów. Pojawił się na rynku dopiero na początku 2020 roku. Ale zrobił to z dużym przytupem, ponieważ jest to młodszy brat najpopularniejszego stablecoina dolara Tethera.

Jeden token XAUt odpowiadał jednej uncji złota. Tak samo jak PAXG oraz sXAU.

Na chwilę obecną stworzone jest ponad 30 tysięcy tokenów XAUt. Odpowiadają one takiej samej ilości uncji złota. Kapitalizacja rynku zbliża się więc do wartości 50 milionów dolarów. Co jest największa kapitalizacją ze wszystkich tokenów złota.

Dystrybucja bezpośrednia polega na sprzedaży tokenów odpowiadających sztabkom złota – z minimalną inwestycją w okolicach 75 000 USD. Token jest dostępny na giełdzie Bitfinex, gdzie możemy kupować jego mniejsze ilości.

Jeśli chodzi o opłaty, to jedyne jakie występują, to te podczas przy tworzeniu nowych tokenów albo przy ich wymianie z powrotem na złoto. Nie mamy żadnych opłat związanych ani z przeprowadzaniem transakcji, ani z utrzymywanie złota w skarbcu.

Dowiedz się więcej

Dowiedz się więcej na temat tokenów złota i nie tylko. Zobacz praktyczne rozwinięcie tego tekstu w webinarze na temat inwestowanie w złoto i inne surowce na blockchainie