Projekt Terra oraz jego coin LUNA są na ustach znacznej części społeczności. Głównie za sprawą wystrzału ceny tej monety. Tylko w tym roku zyskała na wartości ponad 10 razy. My dzisiaj przyjrzymy się temu ekosystemowi pod względem fundamentalnym. Jakie możliwości użytkowe otwiera przed nami Terra? Czy nie mamy przypadkiem przed oczami nowego bastionu DeFi?

Terra – blockchain dla stablecoinów

Projekt Terra jest obecny na rynku od 2019 roku. I do początków 2021 roku był właściwie niezauważalny. Dlaczego? I co takiego stało się teraz, że jego kurs wystrzelił w kosmos?

Terra to unikat w świecie krypto. Projekt, który od początku powstał w celu zaspokojenia realnej potrzeby. Chodziło o tworzenie otwartej i transparentnej platformy do rozliczeń w ecommerce. Opartej o skalowalny i tani w użytkowaniu blockchain, po to by transakcje realizowane za jego pośrednictwem były tańsze niż przeprowadzane kartami kredytowymi, paypalem czy innymi tradycyjnymi metodami płatności online.

Jeśli chodzi o ecommerce i płatności online to kryptowaluty mają z tym dwa problemy. A raczej świat i użytkownicy ecommerce mają dwa problemy z kryptowalutami. Po pierwsze ich zmienność cenowa. Po drugie skomplikowany i drogi sposób użycia. Terra poradziła sobie świetnie z obydwoma problemami, dzięki czemu z aplikacji opartych o tą platformę korzystają miliony użytkowników.

Przede wszystkim Terra jest platformą do emisji stablecoinów. Ludzie chcą płacić za rzeczy tym, czym płacą za rzeczy na co dzień. Walutą, którą trzymają w swoim portfelu. Której wartość jest stabilna i im znana. 

Dość ciekawy jest mechanizm, który odpowiada za stabilizację ceny stablecoinów dostępnych na platformie. Rozpatrzymy go na przykładzie stablecoina dolara amerykanskiego UST.

Cena stablecoinów, tak jak innych tokenów dostępnych na rynkach, determinowana jest przez siły popytu i podaży. Jeśli dużo ludzi chce go kupić i są gotowi zapłacić za to więcej, to jego cena idzie do góry. W drugą stronę, jeśli dużo osób chce się go pozbyć, nawet za zaniżoną cenę, to wtedy pikuje ona w dół. Musimy mieć więc jakąś dodatkową kontr siłę, która będzie stabilizować kurs naszego stablecoina.

W przypadku większości stablecoinów tą siłą jest realny dolar na kontach bankowych. Na który ma być rzekomo wymieniany nasz stablecoin. Nikt nie będzie chciał płacić znacząco więcej za dolara, co przeciwdziała wzrostom kursu tych stablecoinów. Z drugiej strony, spadek wartości stablecoina jest okazją do nabycia dolara poniżej jego wartości. Świetna możliwość do przeprowadzenia arbitrażu, która jest przeciw siłą do odchyleń cenowych w dół. Wadą takiego rozwiązania jest jednak centralizacja i wymaganie zaufania do emitenta stablecoina. Czy na pewno ma on pokrycia w rzeczywistej walucie dla wszystkich wyemitowanych monet stablecoina? Drama pod tym tytułem w kontekście najpopularniejszego stablecoina dolara Tethera (USDT) trwa od lat. 

Terra działa inaczej. Nie przechowuje w banku rezerw pokrywających emisję stablecoinów. Mamy za to algorytmiczny mechanizm stabilizacji ceny. Przyjrzymy się więc jak on działa.

Terra obsługuje na swojej platformie kilkanaście stablecoinów. A ich liczba cały czas rośnie. O tym, jakie kolejne stablecoiny zostaną wprowadzone decydują głosowania społeczności posiadaczy tokenów LUNA (natywny token protokołu). Jest więc szansa, że wraz ze wzrostem polskiej społeczności użytkowników Terra za jakiś czas pojawi się tam stablecoin złotówki. 

Każdy z dostępnych stablecoinów może być utworzony na podstawie wymiany na jego równowartość w tokenie LUNA. Piszą o równowartości mam na myśli aktualna cenę onchain. Terra ma wbudowany silnik wymiany stablecoinów między sobą oraz z / do tokenu LUNA. Każdy stablecoin możemy wymienić na dowolny inny. Wszystkie one korzystają ze wspólnej puli płynności.

Największym wyzwaniem jest utrzymanie cen stablecoinów on chain z tymi ze świata zewnętrznego. W tym celu wykorzystywany jest wbudowany w protokół system wyroczni. Jeśli cena danego waloru on chain odbiega od tej z wyroczni to zaczyna się proces przywracania równowagi.

Wracamy tutaj do naszego przykładowego UST. Jeśli jest on droższy od dolara, to system będzie chciał wypuścić więcej monet UST by zbić cenę. Z drugiej strony, jeśli UST jest tańszy od dolara, to system będzie chciał kupować aby podbić cenę. W obu przypadkach do wykonania działań potrzebny jest kapitał. Które system nie może sobie wydrukować z powietrza. Dlatego protokół tworzy insentywy, aby to użytkownicy swoim kapitałem przeprowadzili te działania.

Wspomniałem wcześniej, że wszystkie stablecoiny można wymieniać między sobą a także do tokenu LUNA po aktualnej cenie rynkowej onchain. Jest tutaj jeden wyjątek. Token SDT. Jest to de facto koszyk stablecoinów, odpowiadający instrumentowi finansowemu Międzynarodowego Funduszu Walutowego – SDR. Ten jeden stablecoin jest wymieniany do tokenu LUNA zawsze po cenie zewnętrznej, pochodzącej z wyroczni. Co w połączeniu z faktem, że każdy inny stablecoin jest do niego wymieniany po cenie onchain sprawia, że jest on wykorzystywany jako pośrednik do stabilizacji naszych stablecoinów.

Niech nasz UST będzie droższy od dolara. Oznacza to, że mogę za niego kupić więcej SDT niż w świecie zewnętrznym. Okazja do arbitrażu. Gdy to robię, to kurs UST względem SDT maleje, przywracając tym samym jego cenę do docelowego poziomu.

LUNA – paliwo ekosystemu

Token LUNA jest paliwem które napędza ekosystem Terra. Ma on kilka zastosowań.

Po pierwsze, jest on wykorzystywany do zapewnienia w sieci konsensusu oraz bezpieczeństwa. Terra działa w oparciu o model Delegated Proof Of Stake, w którym to tworzenie nowych bloków oraz zapewnienie bezpieczeństwa sieci odbywa się w oparciu o wartość kapitału wykorzystywaną do tego celu. Wykorzystywaną w celu osiągnięcia zysku. Każdy z posiadaczy tokenu LUNA może albo samodzielnie zostać walidatorem sieci albo delegować swój kapitał to jednego z istniejących już walidatorów. Zazwyczaj będzie to właśnie ta druga opcja. Ponieważ jedynie 100 walidatorów z największym kapitałem bierze udział w zabezpieczaniu sieci. Stąd słówko delegated w nazwie konsensusu.

Sam podstawowy dochód ze stakingu LUNA nie jest powalający. Wynosi zaledwie kilka procent (okolice 3 procent na ten moment). Co ciekawe LUNA nie ma wbudowanego mechanizmu tworzenia nowych monet i wynagradzania nimi walidatorów. Na czym więc zarabiają stakujące osoby:

• Gas – każda transakcja konsumuje zasoby sieci, za które musi zapłacić. Unikamy w ten sposób zapchania sieci bezwartościowymi transakcjami. Opłaty za podstawowe transakcje na chwilę obecną kosztują ułamki centa. Co ciekawe korzystając z sieci, nie musimy posiadać tokenu LUNA, aby pokrywać opłaty transakcyjne. Możemy to robić dowolnym z posiadanych przez nas stablecoinów z ekosystemu
• Podatek – na niektóre transakcje wykonywane przy pomocy sieci nałożony jest podatek. Wynosi on od 0,1 do 1 procenta wartości transakcji, ale nie więcej niż 1 SDT (około 1,44 UST na chwile obecną)
• Nagrody za dostarczanie informacji do systemu wyroczni i trzymywanie mechanizmów stabilizujących wartość stablecoinów

Trwają też dyskusję na tym, aby zwiększyć zysk dla stakujących, poprzez przekazywanie im tokenów LUNA, które pochodzą z procesu tworzenia stablecoinów i na chwile obecną podlegają spalaniu.

Jednak największym strumieniem przychodów dla stakujących stają się airdropy projektów, które powstają na bazie blockchainiu Terra. Przykładem jest Mirror Protocol, który wynagrodził zarówno osoby, które stakowały LUNA w momencie startu projektu, jak i będzie to też robił przez najbliższe lata. Podobne plany ogłosił projekt Anchor, którego powstania wyczekuje obecnie społeczność terran. Podobnych działań można spodziewać się ze strony kolejnych protokołów budowanych w oparciu o Terra.

LUNA jest też wykorzystywana do tworzenia obsługiwanych przez system stablecoinów. Co ciekawe nie mamy tutaj do czyniania z zastawem nadmiarowym. Gdy konwerujemy LUNA na stablecoina, to dostajemy w stable równowartość wykorzystanej LUNY minus pewna opłata. Zazwyczaj jest ona stosunkowo niska (do 2 procent wartości), ale zapotrzebowanie na stablecoiny Terra jest tak duże, że system ich mintingu nie wyrabia, dlatego wysokimi opłatami (do około 10 procent) stara się zniechęcić rynek do tworzenia kolejnych z nich. Społeczność właśnie głosuje nad poprawkami w protokole, które mają usprawnić ten proces. I właśnie udział w zarządzaniu protokołem jest kolejnym miejscem, w którym możemy wykorzystywać nasze tokeny LUNA. W ten sposób dokonywane są zmiany w parametach działania systemu czy wprowadzanie nowych stablecoinów. Jeśli społeczność terran w Polsce będzie rosnąć, to być może za jakiś czas będziemy w stanie przegłosować wprowadzenie stablecoin złotówki. Gorąco zachęcam do korzystania z modułu zarządzania (Governance). Mamy wtedy realny wpływ na rozwój platformy, a koszty transakcyjne przy głosowaniu są znikome (ułamkowe części grosza).  

COSMOS – technologia na której oparta jest Terra

Blockchain Terra jest oparty o technologię Cosmos SDK. Jeśli jesteś w świecie krypto nie od wczoraj, to być może nazwa Cosmos przewinęła Ci się już przez uszy. Jest to rozwijana od 2016 pionierska technologia służąca do łatwego tworzenia blockchainów opartych o mechanizm Proof of Stake oraz łączenia ich ze sobą w sieci blockchainów. Jej flagowym wdrożeniem jest Cosmos Hub, wraz z natywnym tokenem ATOM.

Technologia ta jest wykorzystywana przez szereg projektów. Oprócz Terra są to między innymi Kava, Binance Chain, Binance Smart Chain, Band Protocol czy THORChain.

Pod koniec 2020 roku Terra wprowadziła obsługę smart contractów. Wykorzystywany do tego standard znany jako WebAssembly (WASM). Jego pierwotnym zastosowaniem było optymalne wykonywanie aplikacji internetowych z poziomu przeglądarki internetowej. Obecnie jest on także szeroko wykorzystywany w różnych platformach dla smart contractów. Oprócz Terra WASM napędza między innymi EOSa, niektóre inne rozwiązania oparte o Cosmos SDK czy niektóre z zapowiadanych parachainów Polkadot. Zaimplementowanie obsług smart contractów pozwala na tworzenia na Terra zdecentralizowanych aplikacji. A w tym temacie prym w ostatnich roku wiodą rozwiązania z rodziny decentralized finance.

Nowy bastion dla DeFi?

Na koniec przyjrzyjmy się temu, czy platforma Terra ma szansę stać się jednym z bastionów DeFi.

Widzę tutaj kilka przesłanek potwierdzających tą tezę.

Jedną z niewątpliwych zalet Terra jest stosunkowo duża skalowalność. Co może pozwolić stosunkowo dużej liczbie użytkowników na przeprowadzanie względnie tanich transakcji. Po drugiej stronie tej monety, mamy mechanizm utrzymywania konsensusu DPoS, który od lat spotyka się z uzasadnioną krytykę, jeśli chodzi o decentralizację tego typu rozwiązań.

Kolejny fakt przemawiający za potencjałem w tej dziedzinie jest fakt, że Terra powstała jako platforma dla stablecoinów i prowadzenia rozliczeń płatności przy ich wykorzystaniu. A nie możemy mieć do czynienia z rozwiniętym ekosystemem DeFi bez dostępności do stablecoinów. 

Kolejna przesłanka na tak, to fakt, że Terra jest na co dzień wykorzystywana przez miliony użytkowników do przeprowadzania płatności. Nie zainteresowanych bezpośrednio krypto. Co może być argumentem na to, że na Terra będą powstawać zdecentralizowane rozwiązania finansowe nie związane bezpośrednio z krypto. Przykładem jest tutaj pierwszy tego typu projekt – Mirror Protocol, który omówimy sobie podczas naszego najbliższego darmowego webinaru. Tutaj się możesz zapisać.

Jak postawić swoje pierwsze kroki w Terra?

Odpowiedzią na wyżej zadane pytanie był nasz webinar przeprowadzony 14 lutego 2021 roku. W jego trakcie:

• Zainstalowaliśmy sobie oficjalny portfel Terra Station
• Pokazaliśmy w jaki sposób emitować stablecoiny z tokenów LUNA
• Zaprezentowaliśmy moduł wymiany stablecoinów między sobą
• Pokazaliśmy, w jaki sposób przenieść nasze stablecoiny z Ethereum bądź Binance Smart Chain na Terra
• Przeprowadziliśmy proces stakingu tokenów LUNA
• Zaprezentowaliśmy, w jaki sposób możemy mieć wpływ na rozwój ekosystemu LUNA, poprzez udział w module zarządzania (governance)

Zapis z tego webinaru znajduje się w Krypto Krypcie. Wraz z ponad 20 innymi merytorycznymi webinarami pozwalającymi zarabiać na najnowszych trendach i rozwiązaniach DeFi. Tutaj możesz zapoznać się z ofertą oraz skorzystać z promocyjnej ceny.